Tungelerwallen, verslagen van werkdagen, eind 2018

Tungelerwallen, 22 dec. 2018: niet doorgegaan.

Tungelerwallen, 15 dec. 2018: niet doorgegaan.

Tungelerwallen, verslag 8 dec. 2018 'Bie René'.

Soms komen er ineens mensen werken die ons een paar jaar geleden al eens hebben geholpen. Dat was deze keer Veerle. Ze was er indertijd bij toen we met NL Doet ‘Bie Toos’ veel werk hebben verzet. Inmiddels zit ze op de opleiding dierverzorging. Dus kwam het goed uit dat Jane er ook was, met hondje Flo.

Omdat het volop had geregend, zochten we wat werk waar we niet helemaal groen van zouden worden. Letterlijk dan. We hebben de toplaag van een tweetal paden in het centrum bij de grote takkenhoop afgestoken (geplagd) en afgevoerd. Zandige paden zijn belangrijk voor de Tungelerwallen. Ze verbinden de stuifzand restantjes met elkaar, waardoor ook de insectenpopulaties met elkaar verbonden worden. Dat is dan weer goed voor de verdere verspreiding van soorten als  zandloopkevers, zandbijtjes, (blauwvleugel)sprinkhanen, krekels enz. Bovendien worden de populaties ook sterker, omdat ze hun genen kunnen uitwisselen (minder inteelt). Voor ons was het eigenlijk nog best wel zwaar werk, want de wortels van de vroegere hei vormden nog steeds een stevige plag. En alles bij elkaar waren het ook veel kruiwagentjes om af te voeren.

Frans Smit 13 dec. 2018.

Tungelerwallen, 1 dec. 2018: niet doorgegaan.

Tungelerwallen, verslag 24 nov. 2018: regen!

Tungelerwallen, verslag 17 nov. 2018 'Bie René'.

mooi, toch?! foto Frans

Daarna een gevaarlijke tak die hoog in de boom ernaast gevaarlijk aan het zwabberen was naar beneden gehaald. En dat was toch nog niet echt makkelijk. Maar we hebben de stokzaag weer bij ons! Daarna nog wat dode takken afgezaagd, en toen vonden we het wel mooi.

Ook deze keer hebben we veel opruimwerk gedaan. Vooral aan en rond de boom middenin ‘Bie René’ die in de loop der jaren dat wij er bezig zijn al verschillende functies heeft gehad. We hadden er al aan opgeruimd, en toen was hij klimboom geworden. Toen was hij toch omgevallen, maar er kon nog steeds in geklommen worden, zelfs met 5 scoutjes tegelijk. Nu lag hij echt plat, en was het zooi. Die zooi hebben we op de takkenhoop gegooid. 

Frans Smit, 21 nov. 2018

Tungelerwallen, verslag 10 nov. 2018 "Bie René'.

de aanhangers lekker vol. foto Frans.

Famke en Henk waren er gelukkig weer bij. Henk weliswaar met een stevig ingepakte rug, maar het ging goed. We waren ook niet alleen: de mensen van scouting Tungelroy waren al vroeg bezig om het hout dat op de Landelijke Natuurwerkdag was gezaagd, op te halen. En als het dan op aanhangers geladen wordt, zie je pas echt goed hoeveel er gezaagd is. Je merkt het overigens ook echt goed: in de armen :-) Gelukkig konden we met de aanhangers dichtbij de stapels komen. Ad was er met zijn trekker, en daar konden de aanhangers mooi achter. Op die manier kregen we ze wel heuvel op en heuvel af. Als er van aanhanger gewisseld moest worden, haalde Rob zijn zaag tevoorschijn om de stompen die we hadden laten staan af te zagen. Bomen afzagen op een meter boven de grond is goed voor de insecten. En het houdt ook het crossen buiten de paden tegen, hoewel dat niet veel gebeurt (behalve na georganiseerde fietscrossen....). Maar er stonden nu wel erg veel stompen. En dat is geen gezicht. Maar vooral is het gevaarlijk bij het zagen van een volgende boom. Als die erop valt, veert hij met veel geweld omhoog. Dat probleem is nu verholpen, en het ziet er weer netjes uit. Ook trouwens waar ons ploegje opgeruimd heeft, om toch nog even iets over onszelf te zeggen.

Frans Smit, 14 nov. 2018

Landelijke Natuurwerkdag Tungelerwallen. November 3, 2018. Bie René. Verslag.

de veiligheidsinstructie. foto Rex.

Het is weer gelukt, en daar zijn we blij om! Voor de negende keer hebben we samen met de scouts van Tungelroy de Landelijke Natuurwerkdag georganiseerd. Voor de negende keer ook op “Bie René”, het perceel dat de scouts van Tungelroy van een particulier mogen gebruiken voor hun activiteiten. Voor de Tungelerwallen was het eigenlijk de tiende Landelijke Natuurwerkdag. De eerste keer was in 2009, toen samen met Vereniging Natuurmonumenten en het IKL op het ‘Ambonezenkamp’. Eigenlijk wel iets om te vieren natuurlijk. Maar met beide organisaties is er geen samenwerking meer. Misschien is die er ook nooit echt geweest, wat natuurlijk best wel jammer is. Het IKL is uit Weert verdwenen, en Vereniging Natuurmonumenten drukt in Weert overal het taurossen-plan door, in opvolging van Ark. Als Ecologische Werkgroep (en niet alleen wij) zijn wij daar fel op tegen. Dat op zich is al lastig voor de verstandhouding. Maar wie weet, kunnen we volgend jaar toch gezamenlijk de 10e keer Bie René vieren.

Maar, zoals gezegd, we zijn blij dat deze dag weer gelukt is. We krijgen steeds meer ervaring, en dat geldt ook voor de scouts. Maar ons groepje natuurwerkers wordt steeds kleiner. Als er dan nog mensen uitvallen, hebben we te weinig mensen. Gelukkig kregen we onmiddellijk steun van het Buuëtjeshei werkgroepje. En zorgden de scouts ook voor heel ploegje mensen die het natuurwerk konden begeleiden. Want zagen is een, maar alles goed en zonder kleine of grote ongelukjes te laten verlopen, is twee.

ruimte voor hei en insecten enz. foto Frans

En zo togen we aan de slag met 7 groepjes. Bij elk groepje een tweetal werkbegeleiders, de groepsleiding en de scoutjes zelf natuurlijk, die bovendien nog wat ouders hadden meegenomen. En dan nog de mensen die alles in de gaten hielden, zowel op werkgebied als op gebied van de verzorging. Bij elkaar iets van 30 volwassenen en 45 scoutjes. ‘s Middags kwamen er verse scoutjes, en gingen er volwassenen weg en kwamen er bij. Toch ook weer 35 scoutjes en zo’n 15 begeleiders. Bij elkaar hebben er dan toch ongeveer 75 scoutjes en 35 volwassenen een leuke dag gehad.

En niet alleen dat. De natuur is er ook goed op vooruit gegaan. Door het dunnen van kleine en grote bomen, kan er meer licht op de grond vallen, en kunnen andere planten en insecten ook een kans krijgen. En daarbij denken we vooral aan de hei, met al zijn bijzondere insecten die soms zelfs specifiek zijn voor de Tungelerwallen.

Frans Smit, 7 nov. 2018

Tungelerwallen, verslag 27 oktober 2018 'Bie René'.

De scherpe takken zijn eraf, en we hebben toch wel wat opgeruimd :-) foto Frans.

Deze ochtend stond in het teken van samenwerking en het elkaar beter leren kennen, zowel in het werk als persoonlijk. Omdat we zelf te weinig mensen hebben om al die scoutjes die op de Landelijke Natuurwerkdag komen te kunnen begeleiden, hadden onze vrienden van de Buuëtjes Hei spontaan aangeboden mee te helpen. Maar zelfs met hen erbij lukte het deze ochtend niet om een grote ploeg op de been te krijgen. De redenen liggen op privé gebied, inclusief een paar blessures. We begonnen wel met vijf mensen, maar Hilde en Henk moesten om die reden al snel afhaken. Na een kleine rondleiding waarin ik iets verteld heb over het werk dat we daar doen, zijn we gaan werken in het stakenbos. Daar ligt een takkenstapel bij een werkplek waar nodig voorwerk gedaan moest worden. Om rond de stapel ruimte te maken, hebben we een paar dunne dennen om laten vallen (vooral Jard en Frans). En we hebben de werkomgeving veiliger gemaakt. Die stakerige dennen hebben scherpe dode takken, waaraan je je lelijk pijn kunt doen. Jacques heeft die vakkundig met de hiep afgedaan. Op de natuurwerkdag kan het volkje er nu goed aan de slag. Maar ze moeten dan nog wel wat opruimen, want daar zijn we niet helemaal mee klaar gekomen.

Frans Smit 31 okt 2018.  

Tungelerwallen, verslag 20 oktober 2018 'Bie René'.

We waren weer met hetzelfde ploegje als veertien dagen geleden: Henk, Evy en Frans. We hoefden niet meer terug naar de hoek van het stakenbos waar we toen hadden gewerkt. Henk had met zijn kleinkinderen al een dagje gezaagd (herfstvakantie!). De bomen die we toen uit veiligheidsoverwegingen plat hadden gelegd, waren opgeruimd. Goed werk! Dus konden we vooraan bij de grote takkenstapel opruimen. Daar lag een grote omgevallen boom, waar kinderen ook maar beter vanaf konden blijven. Die ligt er nu niet meer. Wat leuk was: ook daar was de vakantie zichtbaar.

de 'rendierkraal'. foto Frans.

Jongens (want Henk had ze gesproken) hadden er een een houten omheining gemaakt. De bedoeling was waarschijnlijk een hut geweest om in te kunnen slapen. Maar hij was wat te groot uitgevallen. Evy zag er meer een kraal in voor rendieren. Hoe dan ook, ze hadden er veilig kunnen slapen, en de Tungelerwallen waren weer eens gebruikt waar ze al tijdenlang voor worden gebruikt: voor de spelende mens in de (bijzondere) natuur.

Wij hebben ons verder bezig gehouden met het fatsoeneren van de takkenhopen: het hout van de kanten naar het midden gegooid. Een soort ‘highland games’ dus. Ik bedoel maar.

Frans Smit, 24 okt. 2018.

Tungelerwallen, verslag 13 oktober 2018 'Bie 'René'.

De laatste dode boompjes moesten ook nog weg. foto Frans. (klikken voor vergroting)

Wel begonnen we zodoende wat later met het (lichamelijke) werk. En dat was dan ook precies het moment dat Jannie en haar kids Kevin en Jason arriveerden. Die kwamen zich laten overtuigen dat boswerk goed gaat met kids, en dat ook het jonge volkje heel wat werk kan verzetten. Bewijs geleverd. Dat het leuk werk is wisten ze al. Er zijn heel wat dode boompjes gezaagd en naar de hoop gesjouwd. De boompjes waren van de zomer dood gegaan door de

droogte. Zo erg is dat op de Tungelerwallen niet, omdat we de hei en de korstmossen en zeldzame insecten terug willen.

Famke en ik hadden weer heel wat te bespreken voordat we aan werken toekwamen. Zo eenvoudig ligt het namelijk allemaal niet met de verantwoordelijkheden voor de Landelijke Natuurwerkdag. Tegelijkertijd begint er ineens een luxe probleem bij te komen, want de scouts hebben veel vrijwilligers geregeld. Maar we zijn er goed uitgekomen.

Boompjeklimmen in een boomkruin.... foto Frans.

Toen het werk gedaan was, was het tijd voor boompje klimmen. En ook dat is echt Tungelerwallen. We hebben ook nog laten zien hoe je gemakkelijk in een metershoge boomkruin kunt klimmen..... als de stam wel eerst helemaal door het zand is ondergestoven. Maar dat was al wat langer geleden gebeurd. Zo erg zal het door ons werk niet gaan stuiven.

Zodoende was het al een eind in de middag voordat we na een geslaagde dag op huis aan gingen.

Frans Smit, 17 okt. 2018.

Tungelerwallen, verslag 6 oktober 2018 'Bie René'.

slingerende takken op de stapel hebben gegooid. Even daarna leek dat laatste er veel op dat we water naar de zee hadden gedragen. Er kwam een groep scoutjes hutten bouwen, en die haalden enthousiast de takken weer van de hoop af  :-) Nadat we een paar toppen die vorig jaar naar beneden waren gewaaid klein hadden gemaakt, en Evy boompje had geklommen om een gevaarlijke dode tak te verwijderen, hadden we pauze. Deze keer eens in de gezellige drukte van enthousiaste scoutjes. Paul kwam ook nog even buurten. Na de pauze zijn we in het stakenbos dennetjes gaan omzagen die half omgewaaid waren, maar die gevaarlijk waren blijven hangen. En die klus was lastiger dan we dachten. Toen we er daarna mee uitscheden, was het zo mooi weer, dat het eigenlijk jammer was om al naar huis te gaan. En dus zijn we maar lang blijven napraten. Ook leuk !

Henk was er weer bij, en even daarna kwam Evy. Eerst hebben we de Landelijke Natuurwerkdag besproken. Daarna hebben we een klein verkenningsrondje gemaakt om te bekijken wat we op de Landelijke Natuurwerkdag zouden kunnen doen, en wat we beter vooraf zouden kunnen doen. Uiteindelijk zijn we gewoon vooraan begonnen met opruimen. Wat er op neerkwam dat we dood hout hebben gezaagd en wat rond

Frans Smit, 10 oktober 2018

Tungelerwallen, verslag 29 sept. 2018, Armenbos

Alleen dat met die glimmend groene blaadjes is Amerikaanse vogelkers :-) foto Famke

Deze keer begonnen we achteraan, aan de kant van het aspergeveld: Amerikaanse vogelkers uitsteken en opruimen. We concentreerden ons op de vogelkers in het bos tussen de andere struiken. Meestal waren het redelijk jonge planten van twee à drie jaar die in goed teamwerk makkelijk uit te steken waren. Maar degenen die we een vorige jaren over het hoofd hadden gezien, waren al behoorlijk groot gegroeid. Zodat we er toch tot de koffiepauze flink mee bezig zijn geweest. Daarna zijn we ze in de achterste hoek gaan uitsteken. Ook die is nu klaar totaan het mountainbike paadje. Alleen langs de bosrand achteraan in de hoek staan er nu nog, maar het moet een keer genoeg zijn.

Leuk om te merken was, dat deze manier van onderhoud een bos gaat opleveren met de samenstelling zoals die in een goed bos hoort. Er staat Lijsterbes, Hazelnoot, Sporkehout, Vlier, berk, Grove den, Hulst en Taxus. Vooralsnog staat er nog teveel Braam. Eigenlijk is hier een ontwikkeling naar zuur eiken-hulstbos met de juiste ondergroei aan de gang, en dat is best bijzonder. Onder het zand zit hier waarschijnlijk al vrij snel veen, we zitten hier tegen de Dijkerpeel aan. De doelstelling van ons Tungelerwallen werk is eigenlijk de hei met alles erop en eraan terugbrengen, maar dat het bos zich dankzij onze inspanningen zo goed ontwikkelt, is toch ook wel erg leuk.

Frans Smit, 4 okt 2018.

Tungelerwallen, verslag 22 sept. 2018, Armenbos

We waren met zijn tweeën, Jane en ik. Ook hondje Flo was er weer bij. Weinig werkers, maar met een goede werkverdeling hebben we veel werk verzet. De een stak de Amerikaanse vogelkers los, en de ander trok ze uit en ruimde ze op. We hebben dat gedaan bij de achterste bosrand. Die is nu eigenlijk schoon, inclusief de bosrand zelf. Dat laatste ging goed, omdat de aspergeboer ook al het nodige had gedaan. Misschien kunnen we er nu nog wel wat Sporkehout (Vuilboom) tussen zetten. Op de Buuëtjeshei hebben we er zondag genoeg uitgestoken, maar dat is toch een beetje uit de richting.

Frans Smit, 26 sept. 2018.

Tungelerwallen, verslag 15 sept. 2018, Armenbos.

Het resultaat ! foto Frans.

Famke en ik waren er duidelijk wat eerder. Het weer was die dag ook wel heel erg uitnodigend. Maar voordat we begonnen, moesten we eerst toch wel even vergaderen. Want of de Landelijke Natuurwerkdag doorgaat, is met zo een kleine groep mensen die het boswerk goed in de vingers hebben wel een vraagteken. Maar daarna gingen we toch wel weer lekker aan de slag, en toen even daarna Evy ook kwam, werd de stemming weer snel beter. We hebben de boom op de helling verder opgeruimd, inclusief de dikke laag strooisel die eronder lag. Er zijn heel wat kruiwagentjes droge turf de helling af gereden. Ook zijn er nog een aantal Amerikaanse vogelkersen uitgestoken. Toen we daarmee bezig waren, kwamen er een paar mensen langs die we kenden van het planten inventariseren, en die heel erg veel enthousiasme uitstraalden. Dat belooft, en dat doet goed.

Frans Smit, 17 sept. 2018.

Tungelerwallen, verslag 8 sept. 2018, Armenbos.

De omgevallen den op de helling, inmiddels al aardig ontward. foto Frans.

We hebben vooral op de helling gewerkt, Evy en ik. We hebben daar heel wat takken van een grote omgevallen den klein gemaakt en weggesleept. Dat is best lastig werken omdat je daar erg schuin staat en loopt. En aangezien wij niet in de bergen zijn opgegroeid, zijn we dat niet gewend. Maar, positief punt: we hadden geen last van struikelen over bramen. Vorig jaar en het jaar ervoor hebben we die daar verwijderd, en nu bleek dat dat geen dweilen met de kraan open is geweest. Ze waren niet meer terug gekomen. Eveline was er ook. Die heeft zich bezig gehouden met “tuinieren”, halfdode Lijsterbessen bijsnoeien enzo. Nuttig werk, want Lijsterbessen en Sporkehout (Vuilboom) zijn erg nuttig voor insecten en vogels. Alles bij elkaar dus weer leuk wat werk verzet. En tegelijk volop genoten van het prachtige weer.

Frans Smit, 13 sept 2018

Tungelerwallen, verslag 1 sept. 2018, Armenbos.

Alles staat erop :-) foto Frans (klik voor vergroting)

Het seizoen is gestart ! Afgelopen zaterdag hebben we gewerkt in het Armenbos. We waren met zijn drieën, en dat is geen slecht begin. Maar we moeten wel doorgaan met mensen werven, want er kan altijd (net als nu) iemand ziek zijn. Of bij scouting bezig zijn. Of gewoon even wat anders te doen hebben enz.

Het feit dat we elke keer veel werk verzetten neemt niet weg, dat er ook veel werk nog gedaan moet worden. Maar, kijkend naar wat we gedaan hebben, hebben we het daar niet over, en verbazen we ons elke keer weer over wat we wél kunnen doen. En dan hebben we het er nog niet eens over hoe lekker we gewerkt hebben, en hoe we genoten hebben van het mooie weer, en van de hond, en van het Borstelgras. Dat Borstelgras hadden we toch maar mooi terug op onze werkplek. Het bosgras (Bochtige smele) had een klap gehad van de droogte, en zie, het Borstelgras was ineens volop aanwezig, én groen. 

Borstelgras, foto Famke

Borstelgras hoort thuis op stuifzandachtige gebieden (habitats) als de Tungelerwallen, maar omdat deze gebieden steeds kleiner worden, is Borstelgras tegenwoordig een Rode lijst soort (RL). Dat wil zeggen dat het gevaarlijk achteruit aan het gaan is. We zagen het bij de berk die vorig jaar door de storm is omgewaaid, en die Famke en Jane nu van zijn takken hebben ontdaan. Dat ging goed met zijn tweeën, en dus is Frans wat Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse Eik gaan uitsteken. En dat lukte nog ook, ondanks de grote wortelstronken. Volgende week gaan we gewoon verder.

Frans Smit, 5 sept 2018