Er werd druk gepraat. foto Helma, Kapvlakte Vereniging Natuurmonumenten
Het doel van ons bezoek aan de Tungeler Wallen was vooral om te kijken of we nu al gevolgen van onze beheerwerkzaamheden van afgelopen winter zouden kunnen signaleren. Een bezoek is ook nuttig om het
gebied steeds beter in de vingers te krijgen. Van daaruit ontwikkelen zich de inzichten voor het beheerwerk van komende jaren, te beginnen met aanstaande winter.
We waren met zeven mensen: Hans, Jac Janssen, Piet, Helma, Peter, Jan en Frans.
Het weer was koud, niet alleen voor de tijd van het jaar. Insecten hebben we nauwelijks gezien, en vogels hadden weinig zin
om te fluiten.
Voor korstmossen bleek het niet het goede jaargetijde en/of weersomstandigheden, hoewel Hans op de meeste plaatsen wel het IJslands mos heeft teruggevonden.
Omdat Peter en Helma voor het eerst met ons op de Tungeler Wallen waren, werd er meer over achtergronden gepraat dan anders. Dat blijkt ook nuttig voor onszelf. En vervolgens
is het dan goed om een en ander op papier te zetten. Het wordt dus deze keer een langer verslag.
Al op het Ambonezenkamp waar we bij elkaar waren gekomen,
ontstond al een gesprek over de ontstaansgeschiedenis van de Tungeler Wallen. De hoge wallen zelf zijn ontstaan omdat de mensen een halt wilden toeroepen aan het onderstuiven van de achterliggende akkers. Ze deden dat door takken in de grond te steken
en door eiken en dennen aan te planten. Dit is nog goed te zien aan de oude ondergestoven kronen op wal. Ook de uitgestoven wortelstelsels zijn spectaculair.
Over de oorzaak van het stuiven van het gebied
bleek meer discussie mogelijk. Komt het door te intensief gebruik door plaggen en beweiden, of is er altijd wel een zandige kern gebleven als overblijfsel uit de ijstijd? Deze zou dan door te intensief menselijk gebruik aan de randen steeds
groter zijn geworden. Soorten als IJslands mos, Rendiermos en oude Grove dennen wijzen in de richting van oude boreliale overblijfselen (toendra en/of korstmossen-dennenbos).
Het kamp zelf is op de oude akkers opgezet, in de luwte van de wal. Voor de oorlog was het een kamp van de arbeidsdienst, de werkverschaffing. Tijdens de oorlog bleek de geschiedenis niet helder. Hans vertelde dat de Duitsers
er verzetsmensen vasthielden. De Ambonezen kwamen er een paar jaar na de oorlog, na de onafhankelijkheid van Indonesië.
1) Voor het onderwerp flora is het van belang dat de grond
er dus vruchtbaarder (gemaakt) is dan aan de andere kant van de hoge wal. Bovendien is er veel aangeplant om het voor de Ambonezen wat aangenamer toeven te maken. De biotoop is niet representatief voor de Tungeler Wallen, en we hebben er dan
ook geen soorten opgetekend.
2) Aan de andere kant van de wal ligt het open stuifzandrestantje van Vereniging Natuurmonumenten. Hier hebben we soorten
genoteerd als Buntgras, Zandstruisgras en Dwergviltkruid. De situatie lijkt hier stabiel, maar de westrand van het zand zou iets opener kunnen. Nu zijn de bomen nog echt een scheiding met de kapvlakte erachter.