CZW: BOSWERK en BEHEERWERK 2012, 2013, 2014
INHOUD PAGINA BEHEER CZW
--- 22-12-2012 Eerste werdag CZW. aan de voorste poel door Harrie Vossen en Jack Hendriks
--- 02-03-2013 Opschonen middelste poel, Werk~groep Tungeler Wallen
--- 07-03-2013 en 14-03-2013 Kapwerk Voorhoeveweg door Citaverde, klas van Famke Weerts.
--- 01-02-2014 Poelen Heihuisweg, kap- en opschoonwerk door de scouts van st. Maarten
--- 06-03-2014 e.v. Kapwerk Middelste Poel aan de Lozerweg.
Eerste beheerwerk poelen CZW, 22-12-2012, VERSLAG
poel na het maaien. foto Jack Hendriks
De CZW en de gemeente hebben een initiatief genomen om al tijdens het lopende zandwinningswerk de natuur rond de plas te gaan verbeteren. Ze willen daarbij buurtbewoners, burgers en natuurmensen betrekken. Zodoende werd ik/wij, c.q. Ecologische Werkgroep
Weert Zuid, erbij betrokken.
Dit initiatief sluit prima aan bij de inventarisatiewerkzaamheden die we daar van de zomer op verzoek van Groen Weert hebben uitgevoerd rond de poelen die aan de CZW kant langs het kanaal liggen. Deze poeltjes maken deel
uit van een reeks zeer bijzondere poelen langs het kanaal. Het kanaal "kwelt", door en onder de dijk. Er lekt water. Dit is calciumhoudend (Maas)water. Dat botst op het zure water van onze (arme) streken, en geeft kansen aan zeer bijzondere plantensoorten.
Na een geslaagde inventarisatie en een mooi rapport erover, hadden we al bedacht dat we contact zouden moeten opnemen met de CZW om te bekijken of er mogelijkheden waren om iets aan de nu verwaarloosde poelen te doen. Maar, ze waren ons voor....prima!!
Vervolgens hielp het toeval ook een handje. Vanuit Groen Weert waren er wat vragen aan Harrie Vossen en zijn vrijwilligers omdat zij een aantal jaren geleden aan de poelen hebben gewerkt. Harrie Vossen nam contact met mij op en gaf te kennen dat er
bij hem en enkele van "zijn" vrijwilligers wat ruimte was om aan de poelen te kunnen werken. Het ijzer was dus heet genoeg om te smeden. Ik heb contact opgenomen met de CZW, en afgelopen zaterdag al hebben Harrie en Jack aan enkele poeltjes gewerkt. Wijzelf
waren aan het werk op de Tungeler Wallen, en je kan niet op twee plaatsen tegelijk zijn. Er is vooral ruimte gemaakt met zeis en bosmaaier. Van de zomer stond daar de Moeraszegge manshoog. Wel prachtig, maar het verdringt op die manier de rest van plantjes
en beestjes.
En de volgende stap daar ?
Werk aan de winkel voor mensen die nog wat hout voor de kachel willen (of gewoon lekker willen werken). Het zou goed zijn als er wat eiken en berken gekapt zouden worden. Dan komt er meer licht en minder blad
in de poelen. Nu Harrie en Jack het daar zo mooi opgeruimd hebben, moeten we van de gelegengeid gebruik maken
Frans Smit
27 dec 2012.
Noot: Er is inderdaad rond deze poelen gekapt. De mensen (werknemers) van de CZW hebben een aantal Ruwe berken gekapt, en Frans en Paul hebben opslag en een paar volwassen Zachte berken gekapt.
Harrie Vossen en Jack Henriks trots op gedane arbeid. Foto Jack Hendriks
Opschonen middelste poel kanaalstrook 2-03-2013
Jack maait de bramen om het voor ons werkbaar te maken. foto Jan Geelen
Zaterdag 2 maart hebben we een poel aan de Lozerweg, dus op het CZW terrein weer tevoorschijn getoverd. Daarvoor hadden we Jack Hendriks met de bosmaaier ingeschakeld. Frans was er al om 9 uur om het hek voor de mensen van de insecten en vogelwerkgroep
van het IVN open te doen. Deze gingen op het CZW terrein inventariseren in het kader van bio-diversiteitsmonitoring. Jack was er ook al, en even daarna kwamen Hans en Jan. Jack moest beginnen, want die moest voor ons een pad maaien door de bramen.
De
bramen zijn niet echt een goed teken. We noemen dat "verbraming". De planten blijven laag, en zetten geen bloemen of vruchten. Daardoor hebben de insecten er niet veel aan. Zoogdieren zoals wij struikelen er alleen over. Andere planten worden er mogelijk door
verdrongen. Het kan zijn dat de gesignaleerde ree er wat blaadjes vanaf eet.
Maar Jack maaide door. Met name langs de poel stond veel opslag van Grauwe wilg. Daarbij kwamen wij aan de beurt, met bijl en zaag, en riek. We hebben alles op een grote hoop
gestapeld.
Toen we het gemaaide riet uit de poel visten kwam de verrassing: Moerasweegbree, waarschijnlijk Stijve.....De plant heeft een zeer speciale lucht, en daardoor werden we op geattendeerd. Het is een van de (RL) zeldzaamheden van de zwak gebufferde
vennen die we vorig jaar niet meer gesignaleerd hadden. Onze instandhoudingsdoelstelling heeft daarmee een goede start gekregen.
Toen we tegen twee uur vertrokken, was er weer een poel te zien. Dit werk kán dus !!
Frans
Smit
3 maart 2013
En even later ..... foto Jan Geelen
Voorhoeveweg: kapwerk scholieren Citaverde. 7-03-2013
Een foto van dezelde groep op hetzelfde werk een week later.... Foto Famke Weerts
Op 7 maart hebben we met een klas van Famke (Citaverde) gewerkt aan de CZW plas, deze keer aan de Voorhoeveweg. Ook dit is onderdeel van het project natuurontwikkeling rond de CZW plas. Nadrukkelijk maakt educatie daar een onderdeel van uit.
Ik had een mooi project voor de leerlingen. Een aantal jaren geleden hadden we samen met de inventarisatiegroep van het IVN de bermen in de gemeente Weert geïnventariseerd. Toen was gebleken dat de berm van de Voorhoeveweg een mooie heischrale berm
was, waar overigens toen nog steeds de hei aanwezig was. Helaas is niet gebruik gemaakt van deze gegevens toen in deze berm een soort tankgracht is gegraven en een zware afrastering is neergezet. Maar, de potenties waren aangetoond, en daar kunnen we nu gebruik
van maken.
Al voor deze actie was er bosplantsoen op de heide geplant. Doel daarvan was waarschijnlijk om de vissers aan de toenmalige visvijver wat beschutting te geven. De kans is groot, dat als we dit bosplantsoen gedeeltelijk weer verwijderen, we
weer wat hei en heischraal grasland terugkrijgen. Als stapstenen voor insecten en flora zijn zulke plekjes en bermen belangrijk.
Als werkplek hadden we een redelijk open plek uitgekozen voor het hondenpension dat daar ligt. We hadden dat besproken met
de eigenaren, en die waren erg enthousiast.
Na het nodige regelwerk vooraf, was het op donderdag 7 maart zover. Hans, Hilde en ik stonden al klaar met het benodigde zaag en knip gereedschap van het IKL, toen de klas van ongeveer 20 personen tegen 13.30
kwam aangefietst. Eerst moest er gegeten worden, en aangezien het prachtig voorjaarsweer was, was het uitstekend toeven op veilige afstand van de rand van de "Blauwe meer". Tijdens het eten heb ik wat uitgelegd over het waarom van de actie en over veiligheid
en gereedschap gebruik. Daarna maakte Famke vier groepjes, en ging ieder aan de slag. Het was even zoeken hoe het allemaal moest, maar alles ging al snel erg goed. En dat gold ook voor de sfeer! Zodat we terug konden kijken op een leerzame en geslaagde
middag, waarop ook veel werk is verzet. Voor herhaling vatbaar, vonden de leerlingen, dus over een week graag nog eens.
Voorhoeveweg: dezelfde groep een week later. 14-03-2013
- donderdag 14 maart kwam de klas van Famke weer werken aan de CZW plas aan de Voorhoeveweg. Het was nu heel ander weer als de week ervoor. Er lag nog steeds sneeuw, maar er was zoveel weggedooid dat het werk kon doorgaan. We hadden dus geluk.
Deze
keer had ik de werkplek aangegeven met touw en lint. Toen ik daarmee klaar was, kwamen Ad en Hans. En even later Famke en de klas. Famke had nog een begeleider meegenomen, John, zodat we het ideale aantal begeleiders hadden: ieder groepje één,
en ik om overal in te springen waar nodig. Maar eerst moest er gegeten worden. Nu in de luwte van de berg. Daarna ging het gangs. En als alles goed gaat, en je iedereen met sprongen ziet vooruitgaan, wat moet je er dan nog meer over zeggen? Misschien dat we
op het einde nog een tweetal echt dikke bomen hebben omgezaagd? En dat we toen geleerd hebben dat een boom altijd valt naar de kant waarnaar hij overhelt?
Er is veel geleerd, er is met plezier gewerkt, en het werk was af. Dát kan je niet vaak
zeggen met boswerk, weten wij inmiddels wel uit ervaring.
En dus vertrok iedereen, na een applausje voor onszelf.
werken in de sneeuw.... foto Melanie Genuit
Poelen Herenvenneweg. Werkdag scouting StMaarten 01-02- 2014
foto Ruud Hulsebos
Zaterdagochtend waren we er om 9.30 uur. Van onze groep was Ruud er ook. Hij kwam werken én foto's nemen. Van het IKL waren Jos Ramakers en een vrijwilliger aanwezig. We hebben kort over het werk overlegd, en besloten dat er eerst begonnen zou worden met het opruimen van de takken en sparrenboompjes die, evenals de diepe insporingen, waren achtergebleven van het voorwerk dat de mensen van de CZW hadden gedaan. Zij hadden met de machines van de zandwinning het pad geëgaliseerd, en de eerste dikke bomen weggezaagd.
Voor onze groep was het een extra werkdag, maar omdat 1) het regende 2) er een open dag was van Citaverde en 3) een aantal mensen van onze Werk~Groep toch speciaal op de Tungeler wallen zijn gericht, was de opkomst van onze kant niet groot. Het kan ook niet elke keer feest zijn!
Maar dat was heel anders met de opkomst van de kant van scouts van St. Maarten !
Zij kwamen aan met een grote sliert fietsen, de regen was voor hen geen probleem.
Jos Ramakers gaf uitleg over wat de bedoeling was en waarom, en gaf een veiligheidsinstructie. Toen ging het los.
Met mesthaken en harken werden de diepe insporingen van de machines weer dichtgegooid. Anderen waren bezig met de rondslingerende sparrenbomen van hun takken te ontdoen en in stukken te zagen. Ondertussen was "de leiding" bezig een tentzeil te spannen om de spullen van iedereen droog onder te kunnen leggen. Misschien was het ook bedoeld om onder te kunnen schuilen, maar dat bleek niet nodig. Door het werk was het beetje regen snel vergeten.
Iemand ging aan het werk om een omgevallen spar in stukken te zagen die de weg versperde tussen de werkers en de tent. Al snel stond hij niet alleen te werken, maar was men met vereende krachten bezig de oude spar te liquideren. Maar het werk met de harken werd steeds zwaarder, en het zagen had ook krachten gevergd, en dus werd het tegen het einde van de ochtend hoog tijd voor de middagpauze. Mét soep! Lekker, zo'n warme bak!!
's Middags werden er - eindelijk - bomen geveld. Iedereen kreeg een - groene - veiligheidshelm op, en toen ging het gebeuren. Tja, en als je dan als eerste boom een lange eik pakt, dan blijkt die toch lastiger om te leggen dan gedacht. De sparretjes bleken beter oefenmateriaal. Daarvan werden er dan ook veel omgezaagd. Alles werd keurig opgeruimd op de takkenhoop. En omdat die nogal hoog werd, klom heel het jonge volkje er bovenop. Toen zakte de hoop wel in. En werd het zo gezellig boven, dat enkelen besloten daar te overnachten....Een plan waar ze bij nader inzien toch maar vanaf zagen.
Jos riep iedereen nog even bij elkaar voor een evaluatie van de dag. Iedereen mocht een positief ding zeggen. En een negatief ding, maar daarover moest meestal lang worden nagedacht.
Wat ons betreft was de dag ook geslaagd. Het was gezellig, en er is veel werk verzet.
Leuk om te zien was, dat de voorkeuren voor het soort werk uiteen liepen. Het was niet alleen het zagen dat werd gewaardeerd. Ook bv. het harken kwam bovenaan het lijstje te staan.
Volgend jaar gaan we weer samenwerken, en de dagen zijn nu al vastgezet.
Klik op onderstaande link naar de foto's
Instructie door Jos Ramakers van het IKL, foto Ruud Hulsebos
Kader:
Doordat we vorig jaar vanuit het Biodiversiteitsmeter project Centrale Zandwinning met een aantal mensen van de Ecologische Werkgroep Weert Zuid gewerkt hebben aan de poelen tussen de CZW en het kanaal, kwamen de scouts van St Maarten in beeld. Dennis vertelde dat deze scouts daar al jarenlang hadden gewerkt, en graag die draad weer wilden oppakken. Daar waren we natuurlijk erg blij mee. Er is daar veel werk te doen, en hoe meer mensen mee willen werken, hoe beter.
De scouts schakelen bij hun jaarlijkse beheerwerkzaamheden altijd het IKL in (Instandhouding Kleine Landschapselementen), en wilden dat ook nu doen. Daardoor kwamen de verschillende werk- en verantwoordelijkheidrelaties anders te liggen dan we gewend zijn. Normaliter begeleiden wij zelf dergelijke groepen, en daarmee draag ik als coördinator van het werk de verantwoordelijkheid, ook voor de veiligheid. Deze keer lag in het veld de werkbegeleiding van de groep bij Jos Ramakers van het IKL. Daarmee lag ook de verantwoordelijkheid bij hem.
Mijn rol was meer de rol van "opdrachtgever". Binnen het biodiversiteitsmeterproject draag ik zorg voor vrijwillig beheerwerk, zowel voor de uitvoering in veld als voor de voorbereidingen ervan. Dat laatste gebeurt in nauw overleg met de mensen van de CZW en in het biodiversiteitsmeteroverleg.
Voorafgaand aan het werk dat de scouts zouden kunnen gaan doen, heb ik overlegd met het IKL en de mensen van scouting St Maarten.
Tijdens het werk heb ik vanwege de duidelijkheid voor de aansprakelijkheid mij niet of slechts als medewerkende bemoeid met de uitvoering van het werk. Ik heb lekker gewerkt, en Ruud heeft daarnaast ook nog foto's genomen.
Frans Smit
Ecologische Werkgroep Weert Zuid
6 febr. 2014.
Poelen Herenvenneweg. Uitbaggeren door Waterschap Peel en Maas. 24-02-2014
Na het uitbaggeren, foto Bettina van Elk
Nadat we op 1 febr. met de scouts van st. Maarten de poelen aan de Heihuisweg al en heel stuk hadden opgeknapt, was het voor mij duidelijk dat het verwijderen van het blad uit de poelen niet een klus was om door vrijwilligers met de hand en een mesthaak
tot een goed einde te brengen. Ik heb daarom Jan Stals van het Waterschap Peel en Maas (WPM) om advies gevraagd over de verdere aanpak. Jan Stals is komen kijken, en kwam tot de conclusie dat het werk het beste uitgevoerd kon worden met een rupskraan en een
korf. Maar wat nog meer was, hij zou de klus kunnen laten doen door het Waterschap. De poelen vallen eigenlijk onder de Beauchampslossing. Deze mondt uit in de Tungelroysche Beek bij de duiker onder het kanaal. Ze valt onder het WPM. Juist vanwege de natuur
is daar jarenlang geen onderhoud aan gepleegd. Maar nu de natuur om onderhoud vraagt, is het voor het WPM geen probleem om het onderhoud uit te voeren. Onnodig te zeggen dat deze insteek van het WPM mij blij verraste.
Vanwege eventuele aanwezigheid van
kikkers en ander amfibieënvolkje zou het fijn zijn om dan niet te lang te wachten. En een week later werd de kraan al voorgereden door kraan-specialist Dré Klaessen. Inmiddels was Jan Stals ook gearriveerd, en werd er proefgedraaid. Enorm wat een
hoeveelheid blad dat er in de poelen zat. Na een klein werkoverleg is besloten dat de poelen alleen vanaf de kant van het bos en tot ongeveer drie kwart schoongemaakt zouden worden. En Dré ging aan de slag. Er kwamen bergen blad uit dat zo ver mogelijk
van de kant op hopen werd gezet.
Ondertussen heb ik daar een aantal Amerikaanse eiken geringd. Dat blad hebben we liever niet opnieuw in de poelen. Voor degenen die zich afvragen wat ringen is: Rondom de boom verwijder je de bast als een ring rond de
stam. De sapstromen lopen alleen door de bast omhoog. Doordat je de bast weghaalt, krijgt de boom geen voedingssappen meer en sterft na verloop van tijd af.
Toen het blad baggeren klaar was, heeft Dré een andere bak op de kraan gezet en de afwateringsgreppels
in het middenstuk dichtgemaakt. Het ziet er mooi uit.
Alles bij elkaar een knap stukje vakwerk. Met veel dank aan het WPM.
Kapwerk Middelste Poel langs de Lozerweg. 6-3, 7-3 en 8-3-2014
foto Marjon Hoogendam
Aan de noordelijke kant van de Heihuisweg liggen tussen de zandwinningsplas en de Lozerweg ook een aantal poelen. Aan twee ervan hebben we vorig jaar gewerkt. We hadden toen al plannen om bij de middelste poelen een aantal grote bomen weg te halen.
Daar zijn een aantal redenen voor: bladinval, zonlicht, en bomen onttrekken veel water. De natuur hielp ons op weg doordat de wind aan de kant van de plas een paar enorme dennen omwaaide. Deze hadden in hun val ook weer enkele wat kleinere bomen meegenomen.
Een goede plek dus om een doorgang naar de poelen te maken. Bovendien stonden er daar een paar erg grote bomen van soorten die we eigenlijk liever niet (teveel) zien in onze bossen: Amerikaanse eik en Canadese populier. Gelukkig zijn de mensen van de CZW zeer
bedreven in het zagen van bomen. Toen er dan ook met de carnavalsvakantie wat meer ruimte was, zowel op het bedrijf als in de privé sfeer, konden de bomen omgezaagd worden. Daarna zijn ze uit het bos gesleept en klein gezaagd. Ik heb ook nog enkele
Am. eiken geringd.
Het resultaat is verbluffend. De poelen krijgen zon en de mensen die voorbij komen krijgen vanaf de Lozerweg een mooi uitzicht op de plas.
Volgend seizoen gaan we weer verder.
Frans Smit
Ecologische Werkgroep
Weert Zuid
9-03-2014
Uitzicht op de plas vanaf de Lozerweg. foto Marjon Hoogendam