Tungelerwallen, verslagen werkdagen, eind 2016

Landelijke Natuurwerkdag 5 nov. 2016 Bie René op de Tungelerwallen.

Met zovelen waren de scouts. Daarna kwamen er weer andere. En ze waren niet de enigen ! 's Morgens waren er 71 mensen, en 's middags 53.

En dit waren ze nog niet eens allemaal ! foto Frans. (op alle foto's kan geklikt worden voor vergroting)

De Landelijke natuurwerkdag op de Tungelerwallen is weer voorbij. En het was weer geslaagd ! ‘s Morgens om 10 uur kwamen ze eraan, ongeveer 50 scoutjes, met leiding en enkele ouders en grootouders. Wij waren toen al even bezig met de voorbereidingen. De scouts met het opzetten van hun tent met de bankjes, en wij als werkbegeleiders met het doornemen en bezichtigen van de werkplekken. Eigenlijk willen we op de werkplekken een werkbegeleider met echt maximaal 7 kids met hun leiding plus (groot)ouders en de mensen die meedoen aan de Landelijke Natuurwerkdag. Maar we moesten herindelen, want op het laatste moment was er nog wat veranderd in het (te kleine) groepje “voorzagers”, de mensen met ervaring in het bomen zagen. Daarna hebben we het gereedschap alvast naar de werkplekken gebracht. En toen waren wij en ook de scouts klaar om iedereen te ontvangen. Even laten stroomde het volk van alle kanten toe. De bankjes bleken orde in de chaos te brengen. Binnen de kortste keren zat iedereen om aan te horen waarom we de bomen van de Tungelerwallen afzagen, en om te horen hoe je dat veilig doet. Daarna werkhandschoenen aan en naar de werkplekken.

Voordat je het in de gaten hebt .... maar dit hadden we goed in de gaten. foto Frans.

Dat is even een kritiek moment, want de eerste boom ligt om voordat je het in de gaten hebt. Maar het ging goed. Na nog wat geschuif met gereedschap en mensen, liep het allemaal prima. Iedereen hield zich ook goed aan de afspraak dat de boom die wordt afgezaagd eerst opgeruimd moet worden voordat je aan de volgende boom begint. Je zag de takkenhopen en de stapels brandhoutstammetjes dan ook groeien. Dat kost wel wat zweetdruppeltjes. Net op tijd komen de scouts dan langs met veel water met wat limonade. Ze weten hoe dorstig je van dat werk wordt.

Al generaties een bekend beeld op de Wel. foto Frans.

Sommige scoutjes gebruiken de pauze niet om uit te rusten. Ze laten dan zien wat velen in de loop der tijd op de Wel hebben gedaan: boompje klimmen. Daar mogen ze van de zomer nog eens voor terug komen, nu moet eerst dat andere stukje geschiedenis van de Tungelerwallen veilig gesteld worden: de hei. Dus: toch maar verder met zagen! Om twaalf uur werd er opgeruimd en daarna is het vertrektijd. En dan zie je pas met hoevelen ze waren.

En dit was nog niet de grootste boom ! foto Frans.

Voor ons was het nog geen vertrektijd. ‘s Middags kwamen er weer andere scoutjes en andere mensen, allemaal vers. En eerlijk gezegd, het was best wel fijn dat het er nu wat minder waren. Dat werkte voor ons iets rustiger. Wat weer niet wil zeggen dat er minder werk is verzet! Het werkvolk was iets groter gegroeid, meer ervaren en ze hadden er zin in. Toen het tijd was, moest er zelfs gezegd worden dat ze moesten stoppen met bomen omzagen. En dat is eigenlijk jammer, want er moet nog een hoop gedaan worden op de Tungelerwallen om de hei met haar zeldzame korstmossen bijtjes, krekels en sprinkhanen in stand te houden. Gelukkig hebben al die zeldzaamheden dezelfde biotoop als het volk dat graag de handen uit de mouwen steekt, door het zand sjouwt of fietst of in boompjes klimt.

Voor wie met ons daaraan wil werken: wij werken er iedere zaterdagochtend met een klein gezellig groepje !

Frans Smit

6-11-2016

Verslag zaterdag 29 oktober 2016 Tungelerwallen

Je kan zien dat er goed gewerkt is. Op de voorgrond hei. De struikjes met de mooie herfskleurtjes op de achtergrond is Amerikaanse vogelkers. Die moet nog weg (en nog wat dennetjes ook). foto Frans.

Deze keer wilden we aan de zijkant van het stakenbos “Bie René” gaan werken. Dat nu redelijk kale stukje hoort eigenlijk bij “Bie Toos”. Daar waren helemaal aan het einde van het vorige seizoen nog een aantal bomen veel te enthousiast en zonder overleg omgezaagd. Daarna is er door de scouts en door ons geruimd, maar de finishing touch had nog niet plaatsgevonden. Dat waren we nu van plan. Dat werkt ook lekkerder op de Landelijke Natuurwerkdag. Vanaf de Telheidestraat liepen we naar de werkplek: Eveline, Famke, Isa en Frans. De bedoeling was achteraan te beginnen, maar, het was lastig om het ploegje daar te krijgen. Vooraan moest namelijk ook het nodige moest gebeuren.... Toen ze echter eenmaal achteraan waren, hadden ze al snel hun draai gevonden. Ook hier was het hard nodig om dennetjes af te steken of af te knippen. Niet uittrekken, want dan beschadig je de korstmossen, en die zijn hier leuk aan het terugkomen! We waren nog nauwelijks bezig, of Henk en Ruud kwamen er ook bij. Ruud is de middelste takkenstapel gaan fatsoeneren. Henk en Frans zijn gaan zagen en takken sjouwen. Ook hier is Amerikaanse vogelkers uitgestoken, en een verdwaalde Amerikaanse eik. Er is door ieder weer veel werk verzet. En met een ploeg van 6 van zulke mensen, telt dat goed door.

Frans Smit

2 nov. 2016.

Verslag zaterdag 22 oktober 2016 Tungelerwallen "Bie René achter"

Zo was het toen we begonnen. foto Frans. (klikken voor vergroting)

We hadden ons voorgenomen om “Bie René achter” (wat eigenlijk nog een perceeltje “van Toos” is), wat dennenopschot te verwijderen. Ook wilden we wat voorbereidend werk te doen voor de Landelijke Natuurwerkdag. Dat is allemaal uitstekend gelukt. Henk en Frans zijn eerst de dennetjes gaan afsteken bij het pad waar Henk de vorige zaterdag de grote Amerikaanse vogelkers klein had gemaakt. Ruud en Isa zijn op de andere hoek dennetjes en ander spul gaan uitsteken en afknippen. Er stonden daar ook bramen, berkjes en nog wat Amerikaans gedoe. Toen Frans en Henk klaar waren met hun dennetjes, was het ook koffiepauze. Daarna zijn ze Ruud en Isa gaan helpen. Maar die konden hun werk wel alleen af. Zodat het idee opkwam om wat aan de takkenrillen (= lange takkenhopen) te gaan doen. Deze waren daar al een jaar of vier à vijf geleden gemaakt door het IKL. Ons beleid is echter anders. In plaats van houtrillen maken wij zo weinig mogelijk grote takkenstapels. We hopen dat deze daardoor goed verteren, en dat tegelijkertijd de voedselrijkdom op een zo klein mogelijk plek blijft. De Tungeler Wallen zijn arm en zuur, en dat is de basis van veel echt bijzondere soorten. Dat willen we graag zo houden, inclusief de bijbehorende hei. Wij zijn van mening dat het takkenhout niet verteert als het op lange rillen ligt. De massa is dan te weinig om niet onder invloed van de zure grond te staan. Bovendien neemt het de plaats in waar hei zou kunnen groeien.

en zo was het na gedane arbeid. op de foto: Isa en Henk. foto Frans.

Daarom zijn Frans en Henk gaan proberen van de takkenril een stapel te maken. Alle begin is moeilijk, maar met kruiwagen en riek lukte dat wel. En eigenlijk kregen we proefondervindelijk gelijk voor wat betreft onze gedachtengang. In de takkenril troffen we absoluut geen beestjes aan. Het hout was verdroogd, maar niet verteerd. Onderaan was het een beetje verpulverd: “droge turf” heet dat. Waar we ook gelijk in kregen: we laten vaak ongeveer een meter van een afgezaagde boom staan voor de insecten. En wat blijkt: Dáár zitten ze wel !Kortom: veel werk verzet, en een goed gevoel over de manier waarop we bezig zijn.

Frans Smit

26 oktober 2016.

Verslag zaterdag 15 oktober 2016 Tungelerwallen "Bie René achter".

En daar is het weggetje weer. foto Frans.

En dat ging prima. Isa ging ze helpen, en dat ging ook prima. Later heb ik voor Isa een boom omgezaagd die daar met haar naalden de korstmossen bedekte. Die was weg en opgeruimd toen we ermee uitscheden. Goed werk dus. De korstmossen kunnen weer groeien. Henk en ik (vooral Henk) zijn een grote omgezaagde Amerikaanse vogelkers klein gaan maken. Die lag op het paadje dat op de scheiding ligt tussen een perceeltje dat ook ”van Toos” is. Het zou jammer zijn als zo een grenspaadje in onbruik zou raken. Toen we weg gingen was ook deze boom weg. Er ligt alleen nog wat mooi brandhout. 

Frans Smit

19 oktober 2016.

Verslag zaterdag 8 oktober 2016 Tungelerwallen, "Bie René achter"

Dit was nog in 2014. De "haren op een hond" stonden er nog niet eens, en de eikjes waren toen armetierig.

Van tevoren wisten we niet wat we precies zouden gaan doen, maar dat werd al snel duidelijk. Rondom de grote takkenhoop die “Bie René achter” ligt (op de hoek), was van alles aan het groeien geslagen wat niet echt de bedoeling was: dennetjes en uitgelopen omgezaagde eikjes. Dus: wieden (Eveline natuurlijk) of, waar korstmossen staan, afsteken met een scherpe schop (Frans natuurlijk) en opruimen (Dwayne, in dit geval ook natuurlijk). Maar toen we met de dennetjes bezig waren zagen we pas hoeveel er stonden. “Als haren op een hond”, zeggen ze dan. Maar we zijn goed opgeschoten, we weten langzamerhand hoe het moet. De korstmossen zijn weer zichtbaar, hoewel ze ook zichtbaar een tik hebben gehad van de dennetjes. Tegen het eind hebben we de eikjes bijgesnoeid. Ook die waren groot geworden. Het is echt opvallend hoeveel overal de bomen zijn gegroeid dit jaar. Dit was goed te zien toen ik de foto’s van de vorige jaren bekeek. Deze eikjes leden de vorige jaren echt een noodlijdend bestaan, en zaten boordevol eikenprocessierups. Dit jaar waren ze enorm gegroeid. Dat heeft niet alleen iets met die rupsen te maken die er níet waren (uit de boom geregend met die hoosbuien in juni), want ook de dennetjes zijn fors doorgeschoten. Dit jaar is de regen en de warmte voor de bomen precies op tijd gekomen. Algemeen wordt gezegd dat het een groeizaam jaar is voor de bomen. Voor ons is dat iets minder, want we hebben des te meer werk om ze te verwijderen. Maar, een pluspunt: ook de hei heeft het overal goed gedaan. En dat is toch ook weer leuk.

Frans Smit

13 oktober 2016.

Verslag zaterdag 1 oktober 2016 Armenbos

even een eik omduwen (klikken voor vergroting)

De laatste dag (voorlopig) op het Armenbos. We hebben er al zoveel gedaan, dat we nu aan de laatste klussen toekwamen. Tegen de helling op nog wat Am. vogelkers en bramen uitsteken Daarna een dennentop opruimen die al een paar jaar geleden naar beneden was gekomen, afgebroken toen die overbelast was door een dik pak sneeuw. Er schoten al een stel vogelkersen op door de takken, en ook Am. eik. Dus de boel eerst klein zagen, dan de helling af, en dan naar de bosrand. Daarna klein spul opruimen en uitsteken wat er niet hoort. Een heel gedoe dus, maar we waren met een stevige ploeg: Famke, Eveline, Henk, Ruud en Frans. Dat lukte dus wel. En nog veel meer ook. Eveline ergerde zich aan rondslingerende bomen, en dus belandden die in de bosrand. Famke schoot her en der te hulp met de kruiwagen, en Ruud zag overal nog Amerikaanse Vogelkers die nodig uitgestoken moest worden.

En wat er nu nog moet gebeuren? Amerikaanse vogelkers uitsteken, helemaal achteraan :-) En we willen van de winter ook nog een aantal grote dennen en een enkele eik omzagen, met de kettingzaag. De opkomende hei geeft duidelijk aan waar ze weer terug wil komen. En daar moeten we op inspelen, natuurlijk.

Frans Smit

6 oktober 2016.

Verslag zaterdag 24 september 2016 Armenbos

Deze keer hebben we ons beperkt tot de helling van de wal. “We” zijn Eveline, Dwayne, Ruud en Frans. We verbaasden ons over de hoeveelheid hei die tevoorschijn kwam, maar we verbaasden ons ook over de hoeveelheid struiken die hier aardig welig gegroeid waren. De hei had er al een tik van meegekregen. Maar eigenlijk is het niet zo verwonderlijk dat we op een dergelijke plek extra werk moeten verzetten

Frans Smit,  28 sept 2016.

VERSLAG zaterdag 17 september 2016 Armenbos

Deze keer waren we met zijn drieën: Famke, Eveline en Frans. En dus zijn we weer een heel eind opgeschoten. Famke en Eveline gingen verder op het heitje met dennetjes, eikjes en bramen. Frans heeft al veel op de wal gewerkt, waar de dichtheid van de Amerikaanse vogelkers groter wordt.

VERSLAG zaterdag 10 september Armenbos.

Gras en heide met nog weinig dennetjes ertussen. Vooraan Lijsterbes en Sporkehout. foto Frans.

We waren weer met zijn vieren, maar het was niet hetzelfde viertal als vorige week. Nu waren het Eveline, Dwayne, Ruud en Frans. En dus is er weer een hoop werk verzet. Ongemerkt pakten we het stukje behoorlijk intensief aan. Het is een erg vergrast stukje, met een drietal grassoorten. Er staat veel Borstelgras. Dat is een Rode lijst soort, dus die zien we graag. Minder goed is het gras dat bij verbossing hoort: Bochtige smele. Dat groeit op plaatsen waar het bos de grond met strooisel verrijkt. Als het bos minder wordt, verdwijnt op den duur ook de Bochtige smele, en krijgt de hei kans. En dat is nu net wat we daar zien gebeuren. Overal breekt de hei door. En dat stimuleert om het stukje eens extra goed open maken. Dennetjes wegsteken en wat Am. Vogelkers. We hebben zelfs hier en daar Sporkehout verwijderd, dat hebben we tot nu toe altijd laten staan. Onder de eiken laten we het nog steeds staan. Sporkehout is een erg goede insectenplant. Het bloeit de hele zomer door, en levert dus veel nectar. Vervolgens komen er besjes aan die goed zijn voor de vogels. Enkele vrij zeldzame vlinders als het Groentje (is dus echt groen :-) hebben het als waardplant, d.w.z. de rupsen leven ervan. Soms staat daar ook een andere grassoort tussen die we liever niet hebben: Pijpenstrootje. Gelukkig staat het er niet veel. We hebben het ook gelijk maar verwijderd.

Frans Smit 

Verslag zat. 3 sept. 2016, Armenbos, eerste keer.

Zo mooi is het aan het worden. foto Frans.

Zo steek je nog wat anders op dan natuurkennis. Daarna aan de slag. De dennetjes zijn met een echt scherpe schop tot een redelijke dikte goed af te steken. Dan beschadig je de hei en de korstmossen ook niet. Henk en Frans namen dat voor hun rekening. Ruud pakte de nog dikkere boompjes met de zaag, en Famke ging wieden in de bosrand. Iedereen moest dus wel de afgedane boompjes naar de rand van het Armenbos slepen, en dat was toch een aardig eind. We merkten wel dat we nog wat werkconditie moesten opbouwen. Daarom hielden we iets langere pauzes, en zijn we mooi op tijd uitgescheden. Maar, de kop was eraf, en dat beloofd voor de rest van het seizoen !!